Lập di chúc có cần các con ký không?
TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH
1. Di chúc là gì? Có cần các con đồng ý để lập di chúc hay không?
1.1 Di chúc là gì? Chủ thể lập di chúc.
1.2 Có cần các con đồng ý để lập di chúc hay không?
2. Quyền của người lập di chúc.
3. Lập di chúc có cần các con ký không?
3.1 Hình thức lập di chúc và chữ ký trong di chúc.
3.2 Lập di chúc có cần các con ký hay không?
Di chúc là một trong các trường hợp xác định việc phân chia di sản. Đối với việc cha mẹ lập di chúc có cần các con ký tên vào bản di chúc hay không? Người lập di chúc có những quyền gì? Cùng tìm hiểu ngay.
- Căn cứ tại Điều 624 Bộ luật dân sự năm 2015, di chúc được trình bày dưới hình thức văn bản hoặc lời nói nhằm thể hiện ý chí, nguyện vọng của một cá nhân muốn chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Nghĩa là di chúc thuộc ý chí của một cá nhân và không phụ thuộc vào bất cứ chủ thể nào khác.
- Đồng thời theo quy định tại khoản 1, Điều 630 Bộ luật dân sự năm 2015 thì trong quá trình lập di chúc phải có trạng thái, tinh thần minh mẫn, sáng suốt; không bị chủ thể khác lừa dối, đe dọa hay cưỡng ép. Căn cứ vào các quy định trên, có thể khẳng định nội dung của di chúc chỉ phụ thuộc vào ý chí của người có tài sản lập di chúc và không chịu sự tác động, bắt ép từ các chủ thể khác.
- Ngoài ra, theo quy định tại Điều 625 Bộ luật dân sự năm 2015 thì người có quyền lập di chúc được chia thành hai trường hợp:
- Đối với người thành niên có đủ điều kiện theo quy định pháp luật thì có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của bản thân;
- Đối với người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi sẽ được lập di chúc, nếu được cha, mẹ/người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
- Tóm lại, người lập di chúc là người đã thành niên theo quy định pháp luật, trừ trường hợp từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi phải đáp ứng điều kiện đi kèm. Những chủ thể pháp luật cho phép lập di chúc có quyền tự quyết định và định đoạt việc chia di sản của bản thân và không phụ thuộc vào ý chí của chủ thể khác.
- Theo các quy định nêu trên có thể thấy cha mẹ là người đã thành niên theo quy định pháp luật nên có thể tự quyết định việc chia di sản của bản thân. Đồng thời, ý chí của di chúc chỉ là ý chí cá nhân nên việc thể hiện nội dung di chúc sẽ phụ thuộc vào ý chí của người lập di chúc và đáp ứng các điều kiện về nội dung di chúc theo quy định pháp luật. Các con không có quyền ý kiến/đồng ý/không đồng ý về vấn đề lập di chúc của cha mẹ. Vì vậy cha mẹ lập di chúc không cần các con đồng ý để di chúc có hiệu lực. Mà hiệu lực của di chúc phụ thuộc vào các điều kiện mà pháp luật quy định để bản di chúc hợp pháp.
Quyền của người lập di chúc
- Theo quy định pháp luật tại Điều 626 Bộ luật dân sự 2015 thì quyền của chủ thể lập di chúc bao gồm:
- Thứ nhất, người lập di chúc có quyền chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế;
- Thứ hai, phân định phần di sản cho từng người thừa kế theo tỷ lệ/phần tài sản cụ thể;
- Thứ ba, sử dụng một phần tài sản trong khối di sản để di tặng/thờ cúng;
- Thứ tư, giao nghĩa vụ cho người thừa kế thực hiện;
- Thứ năm, chỉ định người giữ di chúc/người quản lý di sản/người phân chia di sản thừa kế.
- Về cơ bản, người lập di chúc có quyền với bản di chúc của bản thân lập ra theo ý chí và nguyện vọng của cá nhân. Việc lựa chọn người được hưởng thừa kế đều phụ thuộc vào nguyện vọng của người lập di chúc không chịu sự tác động của chủ thể khác, trừ trường hợp khác theo quy định của pháp luật. Đối với cha mẹ khi lập di chúc cũng có quyền lựa chọn chủ thể hưởng di sản của bản thân cha mẹ sau khi cha mẹ chết đi, con cái không có quyền tác động vào nội dung di chúc hoặc không có quyền can ngăn việc cha mẹ lập di chúc chia di sản cho bất kỳ ai. Bên cạnh đó, nội dung di chúc do cha mẹ lập phải phù hợp với quy định pháp luật không được vi phạm điều cấm, không trái với đạo đức xã hội và đáp ứng các điều kiện để di chúc hợp pháp.
- Hình thức của di chúc được quy định cụ thể tại Điều 627 Bộ luật dân sự năm 2015, di chúc có thể được thể hiện dưới hình thức là văn bản, trong trường hợp tính mạng của một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc văn bản thì người có di nguyện chia tài sản của mình có thể để lại di chúc miệng.
- Căn cứ theo quy định tại Điều 628 Bộ luật dân sự 2015 thì di chúc văn bản bao gồm những loại sau đây:
- Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng. Theo Điều 633 Bộ luật dân sự 2015, trong trường hợp lập di chúc không có người làm chứng thì người có tài sản phải tự viết và ký vào bản di chúc;
- Di chúc bằng văn bản có người làm chứng. Theo quy định tại Điều 634 Bộ luật dân sự 2015, trường hợp người lập di chúc không thể tự mình viết bản di chúc thì có thể tự mình đánh máy soạn thảo di chúc hoặc nhờ đến người khác thực hiện việc viết hoặc đánh máy bản di chúc theo ý chí nguyện vọng của người muốn lập di chúc, và cần phải có ít nhất 02 người làm chứng khi tiến hành lập di chúc. Người lập di chúc phải ký tên/điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt những người làm chứng. Những người làm chứng tiến hành xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc và ký tên vào bản di chúc được lập;
- Di chúc bằng văn bản có công chứng. Người lập di chúc đồng ý toàn bộ nội dung trong di chúc đã lập thì ký xác nhận vào từng trang của văn bản đó. Sau đó công chứng viên tiến hành thủ tục công chứng và ký tên cụ thể vào từng trang của di chúc theo quy định của pháp luật;
- Di chúc bằng văn bản có chứng thực. Người lập di chúc đồng ý toàn bộ nội dung trong di chúc đã lập thì ký xác nhận vào từng trang của di chúc. Sau đó người thực hiện chứng thực tiến hành thủ tục chứng thực và ký tên cụ thể vào từng trang của di chúc theo quy định của pháp luật.
- Căn cứ tại khoản 4, Điều 629 Bộ luật dân sự 2015 thì di chúc miệng phải được lập trước ít nhất 02 người làm chứng và ngay sau khi người để lại di chúc miệng thể hiện ý chí, nguyện vọng cuối cùng thì người làm chứng phải tiến hành ghi chép lại, cùng ký tên và điểm chỉ tại thời điểm đó. Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày người lập di chúc miệng để lại di ngôn thì di chúc được ghi chép lại bởi người làm chứng phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền thực hiện thủ tục chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
- Tóm lại, việc lập di chúc phải có chữ ký/điểm chỉ của người lập di chúc đối với di chúc bằng văn bản. Các trường hợp khác có thể xuất hiện chữ ký của người làm chứng hoặc chữ ký của công chứng viên theo quy định pháp luật trên bản di chúc.
- Đối với người làm chứng trong di chúc thì căn cứ theo quy định tại Điều 632, Bộ luật dân sự 2015, mọi người đều có thể trở thành người làm chứng cho việc lập di chúc, trừ các trường hợp:
- Người thừa kế theo di chúc miệng hoặc người có quyền thừa kế theo quy định pháp luật;
- Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan đến nội dung di chúc miệng được lập;
- Người chưa thành niên/người mất năng lực hành vi dân sự/người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi thì không thể làm người làm chứng.
- Vậy khi cha mẹ lập di chúc sẽ có chữ ký/điểm chỉ của cha mẹ và chữ ký của công chứng viên hoặc người làm chứng theo từng trường hợp cụ thể. Thông thường con cái không thuộc các trường hợp được phép làm chứng theo quy định vậy nên di chúc không cần các con ký tên lên bản di chúc. Giá trị pháp lý của di chúc do cha mẹ lập sẽ là di chúc hợp pháp khi đáp ứng các điều kiện theo quy định pháp luật và không phụ thuộc vào ý kiến của con cái hay cần con cái ký tên vào bản di chúc.
- Trên đây nội dung tư vấn về việc lập di chúc có cần các con ký không? Nếu còn vấn đề thắc mắc, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua tổng đài miễn phí 1800 6365 để nhận được sự hỗ trợ, tư vấn nhanh chóng và hiệu quả nhất.
