So sánh thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc
TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH
1. Quyền thừa kế di sản.
1.1 Quyền thừa kế di sản.
1.2 Thời điểm mở thừa kế.
2. So sánh thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc/
2.1 Điểm giống nhau giữa thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc.
2.2 Điểm khác nhau giữa thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc.
Thừa kế theo pháp luật hay thừa kế theo di chúc cũng là trường hợp thừa kế mà pháp luật quy định nhằm mục đích phân chia di sản của người đã chết. Vậy thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc có những điểm gì giống nhau và điểm gì khác nhau? Cùng tìm hiểu về hai loại thừa kế nêu trên tại bài viết này
- Theo quy định tại Điều 609 Bộ luật dân sự 2015 thì cá nhân có quyền lập di chúc để thực hiện việc định đoạt tài sản của mình; để lại những tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật. Người thừa kế sẽ có quyền hưởng di sản thừa kế theo di chúc hoặc thừa kế theo pháp luật. Mọi cá nhân đều được quyền bình đẳng về việc để lại tài sản của mình cho người khác cũng như quyền hưởng di sản thừa kế theo di chúc hoặc thừa kế theo pháp luật. Có thể hiểu việc thừa kế di sản được chia thành 02 trường hợp là: thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc.
- Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết, mà người đó có thể để lại di chúc để phân chia thừa kế hoặc không để lại di chúc thì di sản được phân chia theo pháp luật. Theo quy định của pháp luật, để xác định thời điểm người có tài sản đã chết có thể phân thành hai trường hợp:
- Chết về mặt sinh học - là người có tài sản đã kết thúc sinh mạng của mình trên thực tế. Thời điểm mở thừa kế sẽ được xác định căn cứ trên giấy chứng tử của người đã chết;
- Chết về mặt pháp lý - có thể hiểu đây là trường hợp Tòa án tuyên bố một người đã chết khi đáp ứng các điều kiện theo quy định pháp luật tại khoản 2, Điều 71, Bộ luật dân sự 2015. Thời điểm mở thừa kế sẽ được xác định căn cứ theo Quyết định tuyên bố một người đã chết của Tòa án.
- Tóm lại, thời điểm mở thừa kế sẽ được căn cứ vào thời điểm có tài sản chết. Cụ thể cái chết của người đó sẽ được xem xét thuộc trường hợp chết về mặt sinh học hay chết về mặt pháp lý để xác định thời điểm mở thừa kế cho phù hợp.
Điểm giống nhau giữa thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc
- Thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc là hai trường hợp thừa kế theo quy định hiện hành. Điểm giống nhau của hai loại thừa kế này bao gồm:
- Thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật đều là sự chuyển dịch tài sản của người chết cho những người còn sống;
- Thời điểm mở thừa kế của di chúc và thời điểm mở thừa kế theo pháp luật đều phát sinh khi người có tài sản đã chết. Địa điểm mở thừa kế cùng được xác định là nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản. Trong trường hợp không xác định được nơi cư trú cuối cùng thì địa điểm mở thừa kế sẽ là nơi có toàn bộ hoặc phần lớn di sản của người đã chết;
- Về người thừa kế theo quy định tại Điều 613 Bộ luật dân sự 2015 thì người hưởng thừa kế mặc dù theo di chúc hay theo pháp luật cũng phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc được sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế tuy nhiên phải thành thai trước khi người để lại di sản chết;
- Người hưởng thừa kế có quyền từ chối nhận di sản dù được chia theo di chúc hay chia theo quy định pháp luật, trừ những trường hợp từ chối hưởng di sản nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác;
- Thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật giống nhau về trường hợp người không được quyền hưởng di sản theo quy định tại Điều 621 Bộ luật dân sự 2015;
- Nếu tài sản của người đã chết không có chủ thể nhận thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật thì tài sản thuộc về Nhà nước theo quy định tại Điều 622 Bộ luật dân sự 2015;
- Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản và 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế;
- Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu phân chia di sản/xác nhận quyền thừa kế của mình/bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế.
➤ Tìm hiểu thêm về: Di chúc hợp pháp.
- Việc áp dụng thừa kế theo di chúc được ưu tiên so với thừa kế theo pháp luật. Thừa kế theo pháp luật chỉ được áp dụng khi thuộc vào các trường hợp ở phần trình bày dưới đây.
- Trên đây là bảng so sánh thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc. Nếu còn vấn đề thắc mắc, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua tổng đài miễn phí 1800 6365 để nhận được sự hỗ trợ, tư vấn nhanh chóng và hiệu quả nhất.
