Khác biệt giữa di chúc vô hiệu và di chúc không có hiệu lực
TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH
1. Di chúc vô hiệu là gì? Di chúc không có hiệu lực là gì?
1.1 Di chúc vô hiệu.
1.2 Di chúc không có hiệu lực.
2. Phân biệt giữa di chúc vô hiệu và di chúc không có hiệu lực.
3. Khi nào di chúc phát sinh hiệu lực?
Có rất nhiều người nghĩ rằng di chúc vô hiệu và di chúc không có hiệu lực là giống nhau. Nhưng theo quy định pháp luật thì đây là hai trường hợp khác biệt. Cùng tìm hiểu và tìm cách phân biệt hai loại di chúc này thông qua bài viết sau đây
- Theo định nghĩa tại Điều 624 Bộ luật dân sự năm 2015 thì di chúc có thể hiểu là nguyện vọng, ý chí của một cá nhân muốn chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết được trình bày dưới hình thức văn bản hoặc di chúc miệng. Vậy di chúc vô hiệu và di chúc không có hiệu lực có thể hiểu như thế nào?
- Theo quy định của pháp luật hiện hành không có khái niệm hay định nghĩa cụ thể liên quan đến di chúc vô hiệu. Thực tế cho thấy di chúc vô hiệu là chỉ những di chúc vi phạm các điều kiện của bản di chúc hợp pháp tại quy định Điều 630 Bộ luật dân sự 2015. Di chúc vô hiệu là chỉ những di chúc vi phạm về mặt chủ thể lập di chúc, hình thức của di chúc, nội dung của di chúc trái với quy định pháp luật và đạo đức xã hội.
- Hậu quả của việc di chúc vô hiệu cũng được áp dụng theo quy định tại Điều 131 Bộ luật dân sự 2015 di chúc bị vô hiệu không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ liên quan đến tài sản theo di chúc. Nghĩa là tài sản theo bản di chúc vẫn thuộc quyền sở hữu của bên có quyền lập di chúc, người hưởng tài sản theo di chúc bị vô hiệu phải hoàn trả những gì đã nhận theo di chúc tuân thủ theo quy định pháp luật hiện hành.
- Đối với di chúc không có hiệu lực pháp luật được áp dụng cụ thể theo quy định tại Điều 643 Bộ luật dân sự 2015. Di chúc không có hiệu lực là di chúc hợp pháp nhưng thuộc các trường hợp mà pháp luật quy định dẫn đến việc bản di chúc đó không có giá trị hiệu lực. Vấn đề xác định bản di chúc có hiệu lực hay không, không có hiệu lực một phần hay toàn bộ sẽ làm cơ sở để xác định việc chia di sản thừa kế, quyền và nghĩa vụ phát sinh của người hưởng quyền thừa kế.
- Trong trường hợp có di chúc có phần không phát sinh hiệu lực và phần đó không làm ảnh hưởng đến nội dung của các phần còn lại tại bản di chúc thì chỉ có phần đó là không phát sinh hiệu lực, các phần còn lại của bản di chúc vẫn có hiệu lực pháp lý. Nếu một người để lại nhiều bản di chúc khác nhau đối với một di sản thì duy nhất chỉ một bản di chúc cuối cùng là có hiệu lực pháp luật.
➤ Tìm hiểu thêm về: Di chúc ghi âm có hợp pháp hay không?
- Tóm lại, về cơ bản hậu quả pháp lý di chúc vô hiệu và di chúc không có hiệu lực sẽ làm cho nội dung liên quan tại phần đó không có hiệu lực thi hành nên nhiều người nhầm lẫn hai nội dung này là một. Để bản di chúc được lập có hiệu lực và giá trị pháp lý thì cần đáp ứng các điều kiện hợp pháp theo quy định pháp luật và không thuộc các trường hợp khác tại Điều 624 Bộ luật dân sự 2015. Vậy nếu di chúc thỏa mãn các điều kiện nêu trên thì khi nào di chúc sẽ phát sinh hiệu lực?
➤ Tìm hiểu thêm về: Di chúc ghi âm.
Khi nào di chúc phát sinh hiệu lực?
- Sau khi xem xét đầy đủ điều kiện hợp pháp và các trường hợp cụ thể theo quy định pháp luật. Bạn cần quan tâm đến thời điểm di chúc phát sinh hiệu lực trên thực tế. Theo quy định tại khoản 1, Điều 643 của Bộ luật dân sự 2015 thì di chúc sẽ có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế. Căn cứ theo quy định tại Điều 611 Bộ luật dân sự 2015 thì thời điểm mở thừa kế chính là thời điểm người có tài sản chết và để lại di sản được phân chia theo di chúc hoặc theo quy định pháp luật. Thời điểm người có tài sản chết đi có hai trường hợp trên thực tế:
- Trường hợp người có tài sản chết trên thực tế thì thời điểm mở thừa kế được căn cứ trên giấy chứng tử của người đó;
- Trường hợp Tòa án tuyên bố người có tài sản đã chết thì thời điểm mở thừa kế xác định dựa trên quyết định của Tòa án đã tuyên.
- Vậy quan hệ thừa kế hay nói cách khác hiệu lực của bản di chúc chỉ phát sinh khi người để lại tài sản chết theo quy định pháp luật. Di chúc được lập và người để lại di sản chưa chết thì không đủ căn cứ để phát sinh hiệu lực của di chúc. Di sản dùng để phân chia theo di chúc hoặc theo quy định pháp luật vẫn thuộc quyền sở hữu của người lập di chúc. Trong thời điểm này người lập di chúc có quyền thực hiện thay đổi/hủy bỏ/bổ sung nội dung di chúc theo ý chí của bản thân.
- Trên đây là một số tư vấn liên quan đến di chúc vô hiệu và di chúc không có hiệu lực. Nếu còn thắc mắc về vấn đề này, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua tổng đài miễn phí 1800 6365 để nhận được sự hỗ trợ, tư vấn nhanh chóng và hiệu quả nhất.
