Di chúc ghi âm có hợp pháp hay không?
TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH
1. Di chúc là gì?
1.1 Khái niệm về di chúc.
1.2 Chủ thể có quyền lập di chúc.
1.3 Hình thức di chúc.
2. Di chúc ghi âm có hợp pháp hay không?
2.1 Di chúc ghi âm là gì?
2.2 Di chúc ghi âm có hợp pháp hay không?
3. Giá trị pháp lý của băng/tài liệu ghi âm di chúc.
Có thể bạn đã từng thấy đâu đó trên phim ảnh việc lập di chúc thông qua băng ghi âm. Bạn thắc mắc băng ghi âm di chúc theo quy định pháp luật có hợp pháp hay không? Tìm hiểu ngay về di chúc ghi âm thông qua bài viết này nhé!
- Theo quy định của pháp luật hiện hành thì di chúc được hiểu là văn bản hoặc lời nói nhằm thể hiện ý chí, nguyện vọng của cá nhân muốn chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi họ chết. Đặc trưng của di chúc bao gồm:
- Di chúc sẽ thể hiện nguyện vọng của cá nhân và không bị chủ thể khác tác động;
- Di chúc sẽ là minh chứng xác định quyền của người đã chết lựa chọn những chủ thể hưởng thừa kế tài sản của người đã chết, phân chia di sản theo tỷ lệ mà người có tài sản mong muốn.
- Theo quy định tại Điều 625 Bộ luật dân sự năm 2015 thì chủ thể có quyền lập di chúc bao gồm hai trường hợp sau:
- Trường hợp 1: người thành niên có đủ điều kiện theo quy định pháp luật thì có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của bản thân;
- Trường hợp 2: người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi sẽ được lập di chúc, nếu được cha, mẹ/người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
- Nghĩa là, không phải mọi chủ thể đều có quyền lập di chúc. Theo quy định pháp luật thì độ tuổi có thể lập di chúc là người từ đủ 15 trở lên, đặc biệt trong độ tuổi từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi muốn lập di chúc phải đáp ứng điều kiện đi kèm. Các trường hợp từ dưới 15 tuổi trở xuống sẽ không đủ điều kiện để lập di chúc theo quy định pháp luật.
- Căn cứ vào quy định tại Điều 627 Bộ luật dân sự năm 2015 thì di chúc có thể được thể hiện dưới hình thức là văn bản, trong trường hợp tính mạng của một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc văn bản thì người có nguyện vọng chia tài sản của mình cho chủ thể khác có thể để lại di chúc miệng.
- Về cơ bản có hai hình thức có thể lập di chúc, bao gồm:
- Di chúc bằng văn bản;
- Di chúc miệng.
- Lưu ý: Trong trường hợp lập di chúc miệng cần lưu ý rằng hình thức này không đương nhiên phát sinh hiệu lực mà cần đáp ứng một số điều kiện của pháp luật có liên quan đến hình thức di chúc này. Vậy còn di chúc ghi âm thì sao? Tìm hiểu ngay tại phần tiếp theo của bài viết này
- Theo quy định của pháp luật hiện hành thì không có định nghĩa về di chúc ghi âm. Di chúc ghi âm thường thấy trên các bộ phim, đồng thời thực tế cũng không ít trường hợp sử dụng hình thức di chúc ghi âm. Vậy theo cách hiểu thông thường thì di chúc ghi âm là di chúc được thể hiện dưới dạng tài liệu ghi âm giọng nói của người lập di chúc, nội dung của băng ghi âm chính là nguyện vọng của người lập di chúc phân chia tài sản cho người còn sống.
- Vậy di chúc ghi âm có hợp pháp hay không? Như đã trình bày ở mục 1.3 của bài viết này thì pháp luật hiện hành chỉ quy định 02 hình thức lập di chúc là di chúc văn bản và di chúc miệng. Pháp luật không quy định về di chúc ghi âm.
- Di chúc ghi âm cũng gần giống với di chúc miệng vì cả hai loại di chúc này đều được thể hiện thông qua lời nói của chủ thể lập di chúc và không được người lập di chúc viết lại thành văn bản. Vậy theo quy định pháp luật thì di chúc miệng cần đáp ứng điều kiện gì? Theo quy định tại Điều 630 thì di chúc miệng cần thể hiện trước mặt ít nhất 02 người làm chứng và di chúc miệng phải được người làm chứng ghi chép lại và cùng ký tên, điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người lập di chúc miệng thể hiện ý chí nguyện vọng cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền theo quy định chứng thực chữ ký/điểm chỉ của người làm chứng di chúc miệng. Vậy trong trường hợp băng ghi âm đã ghi lại lời nói của người lập di chúc và có người làm chứng thì băng ghi âm sẽ có giá trị hỗ trợ cho di chúc nhưng không thể thay thế di chúc miệng đã được người làm chứng ghi chép lại.
- Tóm lại, di chúc ghi âm không được pháp luật quy định trong hình thức của di chúc nên có thể nói hình thức di chúc ghi âm là di chúc không hợp pháp. Tuy nhiên, băng ghi âm lời nói thể hiện di chúc của người lập di chúc vẫn có giá trị giúp ích trong một số trường hợp hướng dẫn tại mục 3 của bài viết này.
➤ Xem thêm về: Di chúc hợp pháp.
Giá trị pháp lý của băng ghi âm di chúc
- Mặc dù di chúc ghi âm không có giá trị pháp lý đáp ứng về hình thức của di chúc nhưng băng ghi âm lời nói của chủ thể lập di chúc vẫn có giá trị trong một số trường hợp như:
- Người làm chứng có thể ghi âm lại và ghi chép kịp thời đầy đủ hơn về di chúc đã thể hiện thông qua lời nói của người muốn lập di chúc. Đảm bảo những câu chữ và nội dung cần thể hiện trong di chúc khi người làm chứng thực hiện việc ghi chép;
- Trong trường hợp xảy ra tranh chấp giữa các chủ thể hưởng quyền thừa kế thì băng ghi âm có thể trở thành chứng cứ tham khảo để xác định nội dung của di chúc miệng có đúng với ý chí nguyện vọng của người lập di chúc hay không…
- Tóm lại, di chúc ghi âm sẽ không phát sinh giá trị hiệu lực như di chúc văn bản hay di chúc miệng đáp ứng đầy đủ các điều kiện. Băng ghi âm/Tài liệu ghi âm chỉ có giá trị chứng cứ, hỗ trợ cho tính đúng đắn của nội dung di chúc được lập.
- Trên đây là một số vấn đề gửi đến bạn đọc liên quan đến di chúc ghi âm. Nếu còn vấn đề thắc mắc, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua tổng đài miễn phí 1800 6365 để nhận được sự hỗ trợ, tư vấn nhanh chóng và hiệu quả nhất.
➤ Xem thêm về: Thủ tục công chứng lưu giữ di chúc.
