Công chứng hợp đồng mua bán xe ô tô
TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH
1. Hợp đồng mua bán xe là gì?
2. Điều kiện để hợp đồng mua bán xe ô tô có hiệu lực.
2.1 Điều kiện về nội dung của hợp đồng mua bán xe.
2.2 Điều kiện về hình thức của hợp đồng mua bán xe.
3. Hậu quả pháp lý khi hợp đồng mua bán xe ô tô không công chứng.
Mua bán xe ô tô là một trong những giao dịch dân sự diễn ra rất phổ biến hiện nay. Khi các bên thực hiện việc mua bán xe để hợp đồng mua bán có giá trị pháp lý và vì xe là loại tài sản phải đăng ký sở hữu do đó hợp đồng mua bán xe ô tô phải được công chứng tại cơ quan có thẩm quyền theo quy định pháp luật. Nội dung bài viết này sẽ giải đáp chi tiết hơn các quy định pháp luật về việc công chứng hợp đồng mua bán xe cũng như hậu quả xảy ra khi không công chứng.
➤ Xem thêm: Mua bán xe máy không có giấy tờ có bị phạt không?
- Theo quy định tại Điều 430 Bộ luật dân sự năm 2015 (BLDS 2015), thì hợp đồng mua bán tài sản được quy định là “sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán”.
- Theo đó, căn cứ Điều 105 BLDS 2015 cũng có quy định về tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản, bao gồm bất động sản và động sản. Đối với tài sản là động sản thì không cần phải làm thủ tục đăng ký tài sản, tuy nhiên nếu tài sản là xe máy, ô tô thì pháp luật quy định phải thực hiện việc đăng ký xe tại cơ quan có thẩm quyền.
- Như vậy, hợp đồng mua bán xe cũng là giao dịch dân sự và là một trong các loại hợp đồng mua bán tài sản, đối tượng trong hợp đồng mua bán là xe ô tô phải được đăng ký tài sản hợp pháp.
- Căn cứ tại Điều 117 BLDS 2015, khi các bên mua bán xe ô tô thì cần phải đáp ứng các điều kiện theo pháp luật quy định để hợp đồng có hiệu lực, cụ thể như sau:
- Các bên tham gia giao kết hợp đồng mua bán xe phải có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
- Các bên tham gia trong hợp đồng phải dựa trên sự tự nguyện không phải do bị đe dọa hoặc cưỡng ép;
- Mục đích và nội dung các bên giao kết trong hợp đồng không được vi phạm điều cấm của luật và không trái với đạo đức xã hội.
- Theo quy định tại Điều 431 BLDS 2015, xe ô tô khi là đối tượng của hợp đồng mua bán phải là tài sản thuộc sở hữu của người bán và không thuộc tài sản bị cấm, bị hạn chế chuyển nhượng. Ngoài ra, các bên khi mua bán xe ô tô cũng cần lưu ý đối với trường hợp xe ô tô chỉ đứng tên một người, nhưng là tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân và có sự đóng góp của cả hai vợ chồng.
- Trong trường hợp này, khi giao kết hợp đồng mua bán xe thì cần phải có cả hai vợ chồng cùng ký hợp đồng hoặc có thể một trong hai người ký hợp đồng khi có giấy uỷ quyền hoặc hợp đồng ủy quyền hợp lệ của người còn lại. Khi đó bên bán cần phải nêu rõ, đầy đủ thông tin về nhân thân của hai vợ chồng.
- Theo quy định tại khoản 2 Điều 117 BLDS 2015 cũng có nêu rõ hình thức của hợp đồng cũng chính là một trong những điều kiện để hợp đồng có hiệu lực nếu pháp luật quy định. Hơn nữa, vì xe ô tô là loại tài sản phải thực hiện việc đăng ký khi mua bán nên pháp luật cũng buộc phải công chứng hợp đồng tại cơ quan có thẩm quyền để đảm bảo tài sản mua bán là hợp pháp.
- Căn cứ tại điểm b khoản 2 Điều 8 Thông tư 58/2020/TT-BCA có quy định về giấy tờ khi thực hiện chuyển quyền sở hữu xe ô tô cần phải có xác nhận công chứng hoặc chứng thực chữ ký tại cơ quan có chức năng thực hiện công chứng, chứng thực theo pháp luật quy định.
- Bên cạnh đó, tại Công văn 3956/BTP-HTQTCT của Bộ Tư pháp ban hành có hướng dẫn về việc chứng thực chữ ký trong giấy bán xe của cá nhân. Theo đó, người dân khi mua bán xe ô tô của cá nhân thì có thể lựa chọn việc công chứng hợp đồng hoặc chứng thực chữ ký tại các Tổ chức hành nghề công chứng hoặc tại Uỷ ban nhân dân cấp xã, phường. Tuy nhiên, trong Công văn cũng có giải thích về việc công chứng, chứng thực hợp đồng mua bán xe tại Tổ chức công chứng sẽ có giá trị cũng như đảm bảo mức độ an toàn pháp lý cao hơn khi thực hiện tại Uỷ ban nhân dân cấp xã.
Hậu quả pháp lý khi hợp đồng vô hiệu
- Dựa vào những quy định pháp luật đã phân tích nêu trên, pháp luật bắt buộc hợp đồng mua bán xe ô tô phải được công chứng tại cơ quan có thẩm quyền thì hợp đồng mới có hiệu lực. Vì vậy, nếu các bên khi mua bán mà không thực hiện việc công chứng mà chỉ mua bán bằng giấy viết tay thì hợp đồng mua bán xe ô tô sẽ không có giá trị pháp lý hay nói cách khác là sẽ bị vô hiệu do vi phạm về điều kiện hình thức.
- Khi hợp đồng mua bán xe ô tô được xác định là vô hiệu thì sẽ dẫn đến những hậu quả pháp lý được quy định tại Điều 131 BLDS 2015 như sau:
- Sẽ không làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập.
- Các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu và hoàn trả cho nhau những gì đã nhận (nếu có);
- Bên mà ngay tình trong việc thu hoa lợi, lợi tức thì không phải hoàn trả lại hoa lợi, lợi tức đó;
- Bên có lỗi khi gây thiệt hại thì phải bồi thường đối với thiệt hại phát sinh do mình gây ra.
- Tuy nhiên, các bên cũng cần lưu ý rằng bộ luật dân sư năm 2015 có quy định một trường hợp ngoại lệ đối với hình thức của giao dịch là điều kiện có hiệu lực tại khoản 2 Điều 129 như sau:
- “Giao dịch dân sự đã được xác lập bằng văn bản nhưng vi phạm quy định bắt buộc về công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó”.
- Như vậy, về nguyên tắc pháp luật quy định hợp đồng mua bán xe ô tô phải thực hiện việc công chứng, chứng thực tại các tổ chức hành nghề công chứng hoặc tại Ủy ban nhân dân cấp xã thì mới có hiệu lực. Tuy nhiên, nếu một trong các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch đó thì lúc này khi xảy ra tranh chấp Tòa án vẫn công nhận hiệu lực của hợp đồng nếu các bên có yêu cầu công nhận.
➤ Xem thêm: Hợp đồng góp vốn bằng tài sản là xe.
- Trên đây là một số thông tin về việc hợp đồng mua bán xe ô tô không công chứng có được không? Các cá nhân khi giao kết hợp đồng mua bán xe ô tô cần phải công chứng hợp đồng mua bán xe để tránh tình trạng hợp đồng bị vô hiệu và gây ra những hệ quả pháp lý rắc rối. Để biết chi tiết thêm về việc mua bán xe ô tô theo đúng quy định pháp luật, quý khách có thể liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ.
